Tuyên bố được đưa ra giữa lúc doanh nghiệp đề xuất phát hành cổ phiếu với quy mô lớn. Cổ đông hiện hữu chưa có cơ hội "thoát hàng" sau nhiều năm nắm giữ. Lời nói của vị Chủ tịch có đủ sức trấn an nhà đầu tư? Hay đây mới chỉ là cam kết cần được kiểm chứng bằng hành động cụ thể, giữa lúc thị trường đang chờ đợi lộ trình rõ ràng cho một HAGL “hậu tái cấu trúc nợ”?

Hoán đổi 210 triệu cổ phiếu, mục tiêu giảm 4.000 tỷ đồng nợ

Tại đại hội, HAGL trình cổ đông phương án phát hành tối đa 210 triệu cổ phiếu để hoán đổi khoản nợ trái phiếu nhóm B trị giá 2.520 tỷ đồng. Tỷ lệ hoán đổi là 12.000:1, đồng nghĩa mỗi 12.000 đồng nợ được quy đổi thành 1 cổ phiếu mới, giá phát hành 12.000 đồng/cp – thấp hơn mức thị giá 13.700 đồng/cp nhưng cao hơn giá trị sổ sách 8.819 đồng/cp.

Theo công bố, nhóm trái chủ gồm 6 tổ chức và cá nhân, nếu hoán đổi thành công sẽ sở hữu khoảng 16,63% vốn điều lệ HAGL.

Đáng chú ý, Chủ tịch HAGL cho biết phần nợ còn lại khoảng 1.500 tỷ đồng cũng sẽ được các chủ nợ xem xét miễn giảm nếu cổ đông thông qua phương án hoán đổi này. Ngược lại, nếu không được thông qua, khoản nợ 4.000 tỷ đồng trái phiếu nhóm B vẫn được ghi nhận trên bảng cân đối kế toán.

“Tôi đã làm 9 năm qua để xử lý nợ, bây giờ chỉ còn vài phần trăm. Nếu làm xong lần này, HAGL cơ bản sạch nợ, xóa lỗ lũy kế, báo cáo tài chính đẹp. Đây là lần đầu tiên trong 10 năm tôi tự tin như vậy,” ông Đức khẳng định.

Ông cũng nói thêm, “nhiều năm qua, nhắc đến HAGL là nợ, hồ sơ vay không ai quan tâm. Đây là nỗi đau thật sự. Mục tiêu của tôi là phải trả hết nợ, xóa lỗ lũy kế. Báo cáo tài chính năm nay tôi kỳ vọng là cực kỳ đẹp, và tôi sẵn sàng trả lời bất kỳ câu hỏi khó nào từ cổ đông.”

Lời hứa mua cổ phiếu quỹ: Trấn an hay cam kết?

Một trong những điểm nhấn đáng chú ý tại đại hội là việc ông Đức lần đầu công khai nhắc đến phương án mua cổ phiếu quỹ như một biện pháp cân bằng tác động pha loãng. Tuy nhiên, phát biểu này chưa đi kèm bất kỳ kế hoạch cụ thể nào về thời điểm thực hiện, quy mô hoặc nguồn lực tài chính.

Với tình hình tài chính hiện tại, HAGL vẫn đang cần ưu tiên dòng tiền cho hoạt động đầu tư nông nghiệp, đồng thời xử lý các khoản nợ cũ, trong đó có lô trái phiếu nhóm A chưa có phương án chi trả cụ thể. Do đó, câu hỏi đặt ra là liệu kế hoạch mua cổ phiếu quỹ có đủ ưu tiên và nguồn lực để triển khai hay không, hay chỉ là một thông điệp mang tính trấn an nhất thời.

Thêm vào đó, trong bối cảnh thị trường chưa phục hồi rõ rệt và thanh khoản còn thấp, việc mua cổ phiếu quỹ – nếu không được thực hiện bài bản – có thể khó tạo hiệu ứng tích cực lâu dài cho giá cổ phiếu. Nhà đầu tư vẫn đang chờ đợi những tín hiệu rõ ràng hơn từ HAGL về chiến lược tài chính trung hạn.

Cổ đông “kẹp hàng”: Đợi sóng hay tiếp tục nằm gai nếm mật?

Cổ phiếu HAG từng trải qua giai đoạn “rơi tự do” từ đỉnh cao xuống dưới mệnh giá và hiện chủ yếu giao dịch quanh vùng 13.000 đồng/cp. Nhiều cổ đông nhỏ lẻ nắm giữ cổ phiếu từ giai đoạn 2016 vẫn chưa thoát hàng. Việc phát hành thêm 210 triệu cổ phiếu có thể gây thêm áp lực trong ngắn hạn nếu thị trường không hấp thụ kịp thời lượng cung mới.

Một vấn đề khác là sau một năm hạn chế chuyển nhượng, nhóm trái chủ sẽ có quyền bán cổ phiếu ra thị trường. Nếu phần lớn cổ phiếu này được chốt lời, giá HAG có thể tiếp tục gặp khó. Tâm lý nhà đầu tư vốn đã thận trọng, nay có thể thêm hoài nghi nếu không thấy sự đồng hành cụ thể từ lãnh đạo.

Từ ESOP sang cổ phiếu thưởng: Ưu tiên nhân sự tuyến đầu

HAGL cũng trình cổ đông phương án hủy bỏ chương trình phát hành cổ phiếu theo chương trình lựa chọn cho người lao động (ESOP) đã thông qua năm 2023. Thay vào đó, doanh nghiệp đề xuất phát hành 12 triệu cổ phiếu thưởng cho nhân sự tại các nông trường ở vùng sâu vùng xa, đặc biệt tại Lào và Campuchia.

Chủ tịch Đoàn Nguyên Đức lý giải: “Tôi chứng kiến có giai đoạn HAGL không có lương 5 tháng, họ vẫn gắn bó. Những con người này mới là nền tảng cho sự hồi phục của công ty.” Ông cũng nhấn mạnh, nếu cổ đông không thông qua, ông sẵn sàng dùng tiền cá nhân để tri ân lực lượng này.

Việc thay thế ESOP bằng cổ phiếu thưởng cho nhân sự tuyến đầu được đánh giá là có định hướng nhân văn rõ rệt. Tuy nhiên, với 12 triệu cổ phiếu bổ sung, tổng lượng cổ phiếu lưu hành của HAGL tiếp tục tăng, khiến nỗi lo pha loãng vẫn hiện diện.

Bên cạnh đó, thị trường cũng đặt câu hỏi về tính công bằng: Trong khi ESOP thường hướng tới đội ngũ lãnh đạo và nhân viên văn phòng, việc tập trung cổ phiếu thưởng cho nhân sự sản xuất là cách để tái cấu trúc văn hóa khen thưởng, nhưng cũng cần rõ ràng tiêu chí và cơ chế phân bổ để tránh phát sinh tranh luận nội bộ.

Chiến lược 5 năm và bài toán tăng trưởng dài hạn

Lần đầu tiên sau nhiều năm, HAGL xây dựng kế hoạch phát triển kéo dài 5 năm với mục tiêu đạt lợi nhuận trước thuế 5.000 tỷ đồng vào năm 2028. Trụ cột của chiến lược này là mô hình “4 cây, 1 con” gồm: chuối, sầu riêng, cà phê chè, dâu tằm và chăn nuôi heo – mỗi lĩnh vực đóng góp khoảng 20% doanh thu tương lai.

Trong đó, hai mảng mới được kỳ vọng tạo đột phá là cà phê chè và dâu tằm. Cà phê chè hiện có giá cao gấp đôi cà phê vối, lên tới 9.000 USD/tấn. HAGL dự kiến triển khai trồng 4.000 ha tại cao nguyên đất đỏ ở Lào – nơi có điều kiện phù hợp cả về thổ nhưỡng và khí hậu. Dâu tằm được trồng lấy tơ, tạo dòng tiền trong 7 tháng, kỳ vọng xoay vòng vốn nhanh hơn sầu riêng (mất 6 năm).

“Tôi chọn cà phê chè vì đây là thị trường đầy tiềm năng. Trung Quốc đang chuyển dần từ uống trà sang cà phê, giá sẽ còn lên. Dâu tằm cũng thế, ngắn ngày, nhanh có dòng tiền,” ông Đức phân tích.

Ngoài ra, HAGL đang xây dựng hệ sinh thái nông nghiệp khép kín, tận dụng phụ phẩm chuối để nuôi sâu, cá tầm… tuy không phải mũi nhọn nhưng được kỳ vọng hỗ trợ tái sử dụng tài nguyên và tăng hiệu quả sinh học của mô hình nông nghiệp đa canh.

Tầm nhìn và thực thi: Đâu là điểm chốt niềm tin?

Mục tiêu doanh thu năm 2025 của HAGL là 5.514 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế 1.114 tỷ đồng. Trong đó, mảng trái cây vẫn chiếm tỷ trọng chính (76%), kế đến là chăn nuôi heo (19%). Công ty không có kế hoạch đầu tư dự án mới mà sẽ tập trung ổn định sản xuất, nâng cao năng suất cây trồng và hiệu quả quản lý chuồng trại.

Dù triển vọng dài hạn sáng sủa hơn, các yếu tố ngắn hạn như pha loãng cổ phiếu, áp lực giải ngân, rủi ro từ thị trường Trung Quốc – nơi tiêu thụ chính trái cây HAGL – vẫn là điểm cần lưu tâm.

Tuyên bố của ông Đức tại đại hội lần này mang tinh thần quyết liệt và minh bạch hơn trước. Nhưng để chuyển hóa thành niềm tin thị trường, HAGL cần sớm hiện thực hóa những lời hứa bằng lộ trình hành động rõ ràng – từ xử lý nợ đến mua cổ phiếu quỹ hay cam kết giữ vững dòng tiền.

Kế hoạch kinh doanh năm 2025 (Nguồn: HAGL).