Việc FTSE Russell chính thức nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ cận biên lên mới nổi thứ cấp, có hiệu lực từ ngày 21/9/2026, đánh dấu thành quả của quá trình cải thiện hạ tầng, minh bạch hóa và hoàn thiện khung pháp lý trong nhiều năm qua.

Việt Nam đã đạt toàn bộ tiêu chí, FTSE chỉ còn đánh giá kỹ thuật

Theo ông Hưng, Việt Nam đã đáp ứng toàn bộ các tiêu chí chính thức trong bộ khung của FTSE Russell. Tuy nhiên, tổ chức này vẫn sẽ tiến hành một kỳ rà soát giữa kỳ vào tháng 3/2026 để xem xét thêm một số yếu tố kỹ thuật, trong đó có vấn đề liên quan đến các nhà môi giới toàn cầu (global brokers) – tiêu chí nhằm tăng khả năng tiếp cận và giao dịch xuyên biên giới cho nhà đầu tư nước ngoài.

FTSE đánh giá Việt Nam đã có phương án giải quyết đối với tiêu chí này và tin tưởng các giải pháp sẽ được triển khai đúng lộ trình. Trong đó, việc mở rộng kết nối với các nhà môi giới quốc tế được coi là chìa khóa để tạo thuận lợi cho nhà đầu tư ngoại khi tham gia thị trường, đặc biệt trong khâu mở tài khoản và lưu ký chứng khoán.

Đây cũng là nội dung mà cơ quan quản lý trong nước đang tập trung hoàn thiện trong thời gian tới. Theo ông Hưng, Việt Nam còn gần một năm để xử lý toàn bộ các vấn đề kỹ thuật, bảo đảm thị trường sẵn sàng trước thời điểm đánh giá lại giữa năm (3/2026) và chính thức có hiệu lực vào tháng 9/2026.

Từ cải cách hạ tầng đến tháo gỡ pháp lý

Trong quá trình chuẩn bị cho việc nâng hạng, nhiều cải cách quan trọng đã được triển khai đồng bộ. Hệ thống giao dịch KRX, đi vào hoạt động từ tháng 5/2025, giúp giảm đáng kể độ trễ trong khớp lệnh, cải thiện tốc độ giao dịch và tăng tính an toàn trong thanh toán.

Song song với hạ tầng, loạt chính sách hỗ trợ cũng được ban hành như bỏ cơ chế ký quỹ trước (Non Pre-Funding), rút ngắn thời gian mở tài khoản cho nhà đầu tư nước ngoài, hay Nghị định 155 rút ngắn quy trình từ IPO đến niêm yết. Các giải pháp này giải quyết trực tiếp các điểm nghẽn mà nhà đầu tư quốc tế từng gặp phải khi tham gia thị trường Việt Nam.

Nhờ sự phối hợp giữa cải thiện kỹ thuật và hoàn thiện pháp lý, Việt Nam đã đáp ứng được toàn bộ tiêu chí trong đánh giá của FTSE. Đây là nền tảng quan trọng giúp thị trường bước vào giai đoạn phát triển mới, với cơ hội tiếp cận dòng vốn dài hạn.

Câu chuyện vốn ngoại và động lực từ các thương vụ IPO

Một vấn đề được nhà đầu tư quan tâm là việc các quỹ đang nắm giữ cổ phiếu trong rổ chỉ số cận biên của FTSE sẽ cơ cấu danh mục ra sao sau khi Việt Nam được nâng hạng. Theo ông Hưng, quy mô các quỹ này không lớn nên khả năng bán ra sớm là không đáng kể. Thời gian đến khi hiệu lực nâng hạng còn dài, cho phép họ có lộ trình điều chỉnh hợp lý.

Tuy nhiên, ông cho rằng tính hấp dẫn của thị trường Việt Nam không chỉ đến từ việc được nâng hạng, mà còn ở các thương vụ IPO quy mô lớn dự kiến diễn ra trong giai đoạn tới, tiêu biểu như TCBS. Khi có thêm nhiều doanh nghiệp lớn niêm yết, quy mô thị trường sẽ được mở rộng, tăng tính thanh khoản và thu hút thêm dòng vốn đầu tư nước ngoài.

Theo đánh giá của SSI Research, nhóm doanh nghiệp đầu ngành có nền tảng tài chính ổn định, khả năng sinh lời bền vững và minh bạch thông tin sẽ là tâm điểm thu hút dòng vốn dài hạn, thay vì những cổ phiếu mang tính đầu cơ.

Trong các dự phóng được SSI Research công bố từ đầu năm 2025, khả năng VN-Index tiến lên vùng 1.800 điểm đã được tính đến. Tuy nhiên, dự báo này không chỉ dựa trên yếu tố nâng hạng mà chủ yếu phản ánh tăng trưởng lợi nhuận của doanh nghiệp niêm yết.

Khi lợi nhuận cải thiện cùng đà tăng trưởng kinh tế, việc định giá thị trường đi lên là diễn biến tự nhiên, phản ánh kỳ vọng của nhà đầu tư về triển vọng sản xuất – kinh doanh và sức khỏe tài chính của doanh nghiệp.

Nâng hạng FTSE là điểm khởi đầu, hướng tới MSCI

Theo ông Hưng, việc được FTSE Russell nâng hạng chỉ là điểm khởi đầu trong hành trình phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam. Mục tiêu xa hơn là được MSCI công nhận là thị trường mới nổi, khi đó quy mô dòng vốn ngoại có thể tăng mạnh hơn đáng kể.

Nếu hình dung theo “thang 10 điểm”, mức vốn hóa và dòng tiền khi đạt chuẩn MSCI sẽ ở mức “10 điểm không có nhưng”. Để hướng tới điều này, Việt Nam đang triển khai mô hình đối tác bù trừ trung tâm (CCP) – tiêu chí không nằm trong khung của FTSE nhưng là điều kiện quan trọng để tiệm cận chuẩn MSCI.

Cùng với cải cách hạ tầng, minh bạch thông tin được xem là trọng tâm của giai đoạn hậu nâng hạng. Việc công bố thông tin bằng tiếng Anh đang được đẩy mạnh để hỗ trợ nhà đầu tư nước ngoài tiếp cận dữ liệu doanh nghiệp dễ dàng hơn.

Ông Hưng cho rằng bên cạnh cải thiện thể chế, nhà đầu tư trong nước cũng cần củng cố kiến thức, giảm bớt phản ứng theo tin đồn và duy trì chiến lược dài hạn. Khi niềm tin và tính kỷ luật đầu tư được nâng cao, thị trường sẽ ổn định hơn và phản ánh đúng giá trị doanh nghiệp.

Quyết định nâng hạng của FTSE là kết quả của quá trình cải cách toàn diện, đồng thời mở ra giai đoạn mới cho thị trường chứng khoán Việt Nam – nơi cơ hội phát triển gắn liền với yêu cầu cao hơn về chuẩn mực vận hành, minh bạch và hội nhập quốc tế.