Dữ liệu thống kê tại 30/6 cho thấy tổng tổng quy mô danh mục tự doanh toàn ngành đạt khoảng 324.000 tỷ đồng, tương đương 13 tỷ USD, tăng 4,5% so với cuối quý I. Trong đó, Top 10 công ty chứng khoán có danh mục lớn nhất hiện nắm giữ 64% tổng giá trị, tức khoảng 8,2 tỷ USD.

Xét theo cơ cấu tài sản, giá trị đầu tư vào trái phiếu, tiền gửi/chứng chỉ tiền gửi và các khoản khác (tạm gọi chung là tiền gửi) đều tăng trưởng, trong khi cổ phiếu/chứng chỉ quỹ – không bao gồm cổ phiếu phục vụ phòng ngừa rủi ro cho chứng quyền (tạm gọi chung là cổ phiếu) – lại suy giảm đáng kể.

Riêng nhóm Top 10 ghi nhận giá trị cổ phiếu chỉ còn 22.600 tỷ đồng, giảm một phần ba so với quý trước; tỷ trọng rơi từ 17,2% xuống 11%.

Sự sụt giảm này chủ yếu đến từ việc Vietcap, SHS, VPS – các đơn vị rót mạnh vào cổ phiếu – không còn nằm trong nhóm dẫn đầu. Trong số ba công ty thay thế gồm MBS, HSC và LPBS, chỉ có HSC sở hữu danh mục cổ phiếu trên nghìn tỷ, cụ thể đạt gần 3.700 tỷ đồng. Một số công ty như VNDirect, ACBS, VPBankS cũng chủ động giảm tỷ trọng đầu tư vào cổ phiếu.

Trong khi đó, phần giá trị gia tăng của trái phiếu đến từ việc TCBS nâng quy mô nắm giữ, cùng với sự tham gia của MBS, HSC và LPBS. Điều này phần nào cho thấy xu hướng dịch chuyển sang tài sản an toàn, giảm biến động và cải thiện thanh khoản trong danh mục tự doanh.

Tổng giá trị tiền gửi toàn ngành đã vượt 107.000 tỷ đồng. SSI tiếp tục dẫn đầu với hơn 34.600 tỷ đồng tiền gửi, chiếm đến 68% danh mục tự doanh của công ty. Ngoài ra, SSI còn sở hữu hơn 15.100 tỷ đồng trái phiếu và gần 1.500 tỷ đồng cổ phiếu.

VNDirect đứng thứ hai với gần 15.800 tỷ đồng tiền gửi, giảm 7% so với quý trước. Công ty cũng thu hẹp danh mục trái phiếu và cổ phiếu lần lượt 17% và 22%.

ACBS duy trì vị thế trong Top 10 nhờ liên tục tăng tiền gửi qua từng quý, hiện đạt trên 15.000 tỷ đồng. Công ty còn nắm giữ gần 2.600 tỷ đồng trái phiếu và 1.600 tỷ đồng cổ phiếu.

Ở mảng trái phiếu, TCBS quay lại dẫn đầu với gần 18.100 tỷ đồng, tăng 22% so với quý I. Khoản đầu tư gồm gần 3.600 tỷ đồng trái phiếu niêm yết và 14.500 tỷ đồng chưa niêm yết. Ngoài ra, TCBS còn sở hữu 3.100 tỷ đồng tiền gửi và 2.800 tỷ đồng cổ phiếu.

Một số công ty khác như VPBankS (hơn 8.400 tỷ), HSC (7.100 tỷ), LPBS (5.100 tỷ)… cũng có lượng trái phiếu lớn, nhưng vẫn chưa vượt SSI, VNDirect hay TCBS về quy mô.

Ở chiều ngược lại, một vài công ty vẫn đặt sự ưu tiên vào cổ phiếu. VIX là đơn vị có tỷ trọng cổ phiếu cao nhất trong nhóm Top 10, đạt hơn 7.400 tỷ đồng, chiếm 54% danh mục tự doanh. Trong quý II, VIX hiện thực hóa lợi nhuận với tổng giá trị bán cổ phiếu hơn 8.000 tỷ đồng, mang lại lãi ròng gần 314 tỷ đồng.

Cuối quý II, HSC nắm giữ danh mục cổ phiếu gần 3.600 tỷ đồng, với các khoản đầu tư lớn vào TCB (1.220 tỷ đồng), FPT (891 tỷ đồng), cùng MWG, STB, HPG, MBB, VPB, GMD, SSI...

Xét ngoài Top 10, Vietcap vẫn là đơn vị dẫn đầu về quy mô cổ phiếu, với tổng giá trị hơn 7.500 tỷ đồng. Tuy nhiên, danh mục đã có biến động rõ so với đầu năm.

Phần FVTPL chỉ còn 33 tỷ đồng cổ phiếu niêm yết, giảm 84%, trong khi các khoản trong AFS như KDH, FPT, STB đều bị điều chỉnh đáng kể. Ngược lại, Vietcap tăng thêm ở một số mã như PNJ (đầu tư mới 88), MBB (tăng từ 12 tỷ lên 180 tỷ).

Trong bức tranh tái cơ cấu danh mục tự doanh sau quý II, cổ phiếu dần không còn là điểm đến đồng thuận mà trở thành một lựa chọn mang tính chọn lọc và định hướng chiến lược. Chỉ những đơn vị sẵn sàng chấp nhận rủi ro, có đội ngũ đầu tư chuyên nghiệp, đang theo đuổi lợi nhuận chủ động mới duy trì tỷ trọng cao với tài sản biến động.

Cách phân bổ danh mục thể hiện rõ khẩu vị riêng và mục tiêu cụ thể của từng công ty chứng khoán, trong đó xu hướng nghiêng về tài sản có thu nhập cố định vẫn chiếm ưu thế. Lựa chọn này vừa nhằm kiểm soát rủi ro, vừa giúp đảm bảo dòng tiền sẵn sàng nếu có biến động bất lợi.

Dù vậy, các điều kiện thị trường đang có dấu hiệu cải thiện. Bước sang tháng 7, thanh khoản trên sàn HOSE có thời điểm vọt lên những phiên 2–3 tỷ USD, đi cùng với việc VN-Index vượt mốc 1.500 điểm. Trong bối cảnh đó, không loại trừ khả năng xu hướng đầu tư sẽ thay đổi trong quý III, khi các công ty chứng khoán bắt đầu cân nhắc tái phân bổ danh mục, tìm kiếm cơ hội từ những tài sản có độ rủi ro cao hơn như cổ phiếu.