Tại Vĩnh Phúc, nhiều dự án trọng điểm của tỉnh như KCN Sông Lô I, KCN Nam Bình Xuyên, KCN Tam Dương I,... đều đang gặp khó trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng.

Theo Cổng TTĐT tỉnh Vĩnh Phúc, địa phương này đang thực hiện 10 dự án lớn, trọng điểm theo hình thức đầu tư trực tiếp; 8 dự án đầu tư công và chuẩn bị đầu tư 18 dự án lớn. Tuy nhiên, do nhiều khó khăn liên quan đến công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, thủ tục đầu tư… nên việc triển khai một số dự án còn chậm.

Dự án Khu công nghiệp Sông Lô I có tổng diện hơn 177 ha, thuộc các xã Tứ Yên, Đức Bác, Đồng Thịnh (huyện Sông Lô), chủ đầu tư là Công ty TNHH Đầu tư phát triển hạ tầng Sông Lô. Đến nay, huyện Sông Lô đã kiểm đếm, kê khai quy chủ được 145,6 ha; lập phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng công khai 85,6 ha; phê duyệt phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng 41,2 ha; hỗ trợ di chuyển 459/499 ngôi mộ ra khỏi ranh giới dự án; tạm ứng trên 11,4 tỷ cho bồi thường, giải phóng mặt bằng.

Đối với khu tái định cư dự án, huyện đã kiểm kê giải phóng mặt bằng, phê duyệt giới thiệu địa điểm, vốn đầu tư, quy hoạch chi tiết 1/500; phê duyệt đánh giá tác động môi trường… Tuy nhiên, khó khăn trong công tác triển khai là các dự án Nghĩa trang Phù Trưng và Nhà máy nước Phúc Bình nằm trong ranh giới khu công nghiệp, nhiều hộ dân không đồng tình và chưa ký biên bản kiểm đếm, ảnh hưởng đến việc trình phương án để thẩm định.

Trước vướng mắc trên, huyện Sông Lô và chủ đầu tư đã đề nghị tỉnh bổ sung kế hoạch sử dụng đất năm 2024 cho Khu công nghiệp Sông Lô I và tiếp tục tháo gỡ các vướng mắc trong bồi thường, giải phóng mặt bằng dự án. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hướng dẫn chủ đầu tư thực hiện thủ tục trồng rừng thay thế để dự án được khởi công đúng kế hoạch.

Tiếp đến là Khu công nghiệp Nam Bình Xuyên. Dự án được Thủ tướng phê duyệt chủ trương đầu tư vào tháng 3/2021 và UBND tỉnh phê duyệt vào tháng 1/2022. Tổng diện tích trên 295 ha, trong đó, diện tích đất công nghiệp cho thuê hơn 200 ha thuộc địa phận thị trấn Hương Canh, Đạo Đức và các xã Phú Xuân, Tân Phong (huyện Bình Xuyên).

Dự án được chia làm 2 giai đoạn, tổng vốn đầu tư trên 2.200 tỷ, do Công ty TNHH Phát triển Nam Bình Xuyên Green Park làm chủ đầu tư.

Địa phương cho biết tiến độ bồi thường, giải phóng mặt bằng còn chậm; việc giải quyết phần diện tích đất nông nghiệp khó canh tác, xen kẹp giữa khu công nghiệp với các dự án khác gặp khó khăn. Đến hết tháng 4/2024, đã kiểm đếm, kê khai, quy chủ được 95 ha; có quyết định phê duyệt phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng 33,7 ha.

Tại thị trấn Đạo Đức, nhiều hộ dân đề nghị chủ đầu tư điều chỉnh diện tích khu Đồng Sản, Đầm Trôi ra khỏi quy hoạch để xây nghĩa trang Nhân dân và thu hồi hết gần 5,8 ha đất nông nghiệp do diện tích đầm, không có hệ thống tưới tiêu nên không thể sản xuất nông nghiệp.

Đối với diện tích đã kê khai khoảng 22 ha tại 5 tổ dân phố gồm Tổ dân phố Chùa, Trại Giật, Giữa, Kếu, Trại ở thị trấn Hương Canh, thị trấn Đạo Đức, các hộ gia đình đề nghị điều chỉnh mảnh trích đo địa chính cho đúng với hiện trạng sử dụng đất và đúng với diện tích các hộ được giao đất.

Dự kiến hoàn thành giai đoạn I với quy mô 150 ha, cho thuê hạ tầng từ tháng 10/2024; giai đoạn 2 với quy mô hơn 140 ha, đi vào vận hành năm 2026. Huyện Bình Xuyên đã chỉ đạo tuyên truyền, vận động, tạo sự đồng thuận của người dân. Đồng thời tổ chức kê khai, kiểm đếm, xây dựng phương án chi trả tiền bồi thường, giải phóng mặt bằng. Đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường xem xét, hướng dẫn giải quyết thu hồi diện tích đất xen kẹt, khó canh tác nằm ngoài ranh giới dự án.

Về Nhà máy xử lý rác thải huyện Lập Thạch tại xã Xuân Hòa, dự án có diện tích 6 ha, tổng vốn trên 263 tỷ đồng. Chủ đầu tư là CTCP ITC Hà Nội. Dự án đã được UBND tỉnh giao đất, phê duyệt quy hoạch chi tiết và phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường.

Lãnh đạo Ban quản lý Dự án đầu tư và Xây dựng huyện Lập Thạch cho biết, xác định bồi thường, giải phóng mặt bằng nhà máy gặp nhiều khó khăn. Thời gian qua, huyện đã tổ chức nhiều cuộc họp, buổi đối thoại với nhân dân các thôn Thành Công, Đồng Chủ, xã Xuân Hòa; thôn Ngọc Sơn, xã Ngọc Mỹ.

Tuy nhiên, kết quả đối thoại không thành do người dân không tham gia nhằm phản đối việc xây dựng nhà máy xử lý rác thải. Huyện đã làm việc với Công an tỉnh và các sở, ngành liên quan để đánh giá kỹ tính khả thi của phương án đầu tư, đồng thời tăng cường tuyên truyền, vận động, thuyết phục người dân xung quanh khu vực triển khai dự án.

Khu công nghiệp Tam Dương I ở huyện Tam Dương có diện tích hơn 162 ha, tổng vốn đầu tư gần 1.600 tỷ đồng, thuộc địa bàn thị trấn Hợp Hòa và các xã Hướng Đạo, Đạo Tú. Đến nay, huyện đã thực hiện quy chủ được hơn 76 ha; kiểm điếm 65,2 ha; phê duyệt phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng, hỗ trợ di chuyển 550 ngôi mộ ra khỏi ranh giới dự án.

Việc giải phóng mặt bằng phần diện tích còn lại rất khó khăn do hồ sơ địa chính nhiều thửa đất chưa rõ ràng, chưa đầy đủ, không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cấp lần đầu chưa đúng nhưng đã được mua, bán, chuyển nhượng nhiều lần.

Phần đất ở cần bồi thường, giải phóng mặt bằng của 200 hộ dân phụ thuộc vào dự án tái định cư nhưng tiến độ thực hiện khu tái định cư chậm và kinh phí để xây dựng lớn.

Để tháo gõ các khó khăn trên, huyện sẽ tăng cường đối thoại, tạo đồng thuận trong dân. Rà soát, giải quyết vướng mắc, bất cập trong quy chủ, lập hồ sơ địa chính đối với những thửa đất chưa rõ ràng, chưa đầy đủ, không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cấp lần đầu chưa đúng. Cưỡng chế thu hồi đất với những trường hợp cố tình chây ì, gây khó khăn, cản trở quá trình giải phóng mặt bằng. 

Ngoài ra, tỉnh Vĩnh Phúc đang chuẩn bị đầu tư 18 dự án lớn, trọng điểm từ nguồn vốn đầu tư công. Bao gồm Khu liên hợp thể thao tỉnh Vĩnh Phúc; Xây dựng nút giao khác mức giữa đường Kim Ngọc và tuyến đường sắt Hà Nội - Lào Cai, TP Vĩnh Yên; Nút giao IC2 và nút giao IC5; Mở rộng, nâng cấp QL2B; Nâng cấp, mở rộng đường trục Bắc Nam đô thị Vĩnh Phúc, đoạn từ đường Vành đai 2 TP Vĩnh Yên đến thị trấn Hợp Châu, huyện Tam Đảo;...

Năm 2024, tỉnh dành trên 1.400 tỷ đồng từ nguồn vốn đầu tư công cho các dự án trọng điểm. Tuy nhiên, việc triển khai hầu hết các dự án lớn, trọng điểm đều chậm do vướng mắc trong bồi thường, giải phóng mặt bằng, giải quyết các thủ tục đầu tư…