Phiên giao dịch ngày 20/10 ghi dấu cú rơi lịch sử của thị trường chứng khoán Việt Nam khi VN-Index mất gần 95 điểm, tương đương 5,47%, xuống 1.636,43 điểm. Đây là mức giảm mạnh nhất theo số điểm tuyệt đối kể từ khi thị trường thành lập. Hàng trăm cổ phiếu giảm sàn, trong đó có nhiều mã vốn hóa lớn, còn thanh khoản vọt lên gần 59.000 tỷ đồng – mức cao nhất trong khoảng 1 tháng.

Theo một số phân tích, cú giảm sâu này bắt nguồn từ sự cộng hưởng giữa tâm lý hoảng loạn, đòn bẩy cao và các thông tin tiêu cực xuất hiện vào cuối tuần trước.

Tuy nhiên, hầu hết đều cho rằng thị trường có thể sớm cân bằng trở lại khi lực bán giải chấp được hấp thụ và dòng tiền quay lại các nhóm cổ phiếu cơ bản.

Tín hiệu kỹ thuật xấu, ưu tiên nâng tỷ trọng tiền mặt

Ông Võ Văn Huy, Trưởng phòng Khách hàng cao cấp của Chứng khoán DNSE, cho rằng cú rơi mạnh ngày 20/10 là kết quả cộng hưởng của nhiều yếu tố. Áp lực được kích hoạt bởi nhóm “họ Vin” giảm giá từ cuối tuần trước, cùng với thông tin kết luận thanh tra về hoạt động trái phiếu của 67 tập đoàn.

Bên cạnh đó, khối ngoại tiếp tục bán ròng hơn 2.000 tỷ đồng, còn các nhóm ngân hàng, chứng khoán và bất động sản thương mại đồng loạt giảm sàn trong phiên chiều.

Ông nhận định, đợt giảm này cho thấy sự lan tỏa rõ rệt, không còn giới hạn ở nhóm cổ phiếu trụ. Ngoài ra, tâm lý thận trọng còn đến từ thời điểm Quốc hội bắt đầu kỳ họp quan trọng, khi nhiều quyết sách lớn đang được thảo luận. Phần lớn nhà đầu tư có xu hướng chờ đợi thông tin rõ ràng hơn trước khi quay lại thị trường.

Theo ông, hầu hết nhà đầu tư bán ra trong phiên là hành động chủ động, chịu tác động mạnh từ tâm lý hoảng loạn. Nếu tình trạng này kéo dài, thị trường có thể xuất hiện làn sóng giải chấp margin trên diện rộng.

Ông khuyến nghị nhà đầu tư cần đặt quản trị rủi ro lên hàng đầu: hạ tỷ lệ margin, đưa tỷ trọng tiền mặt lên cao và chuẩn bị sẵn danh mục cổ phiếu đầu ngành có nền tảng cơ bản tốt. Việc tăng tiền mặt giúp nhà đầu tư duy trì sức mua khi thị trường chuyển sang chu kỳ mới.

Theo phân tích kỹ thuật, phiên 20/10 đã xuất hiện tín hiệu phân phối mạnh, chỉ báo MACD cắt xuống và tâm lý bi quan lan rộng. VN-Index đã phá vỡ các ngưỡng hỗ trợ 1.700 và 1.650 điểm của kênh giá đi lên.

Vùng 1.600 điểm hiện là mốc hỗ trợ gần nhất, trong khi vùng quanh 1.500 điểm – tương ứng đỉnh năm 2022 – được xem là vùng hỗ trợ mạnh hơn. Nếu thị trường cân bằng trở lại, khu vực 1.600–1.700 điểm sẽ là vùng kháng cự cần vượt qua để xác nhận xu hướng tăng mới.

Áp lực bán tháo được kích hoạt khi VN-Index thủng mốc 1.720 điểm

Ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Phân tích khối khách hàng cá nhân của Chứng khoán Yuanta Việt Nam (YSVN), đánh giá trong phiên 20/10, khi VN-Index xuyên thủng mốc 1.720 điểm, hiệu ứng bán tháo đã lan rộng trên toàn thị trường.

Ông cho biết, tâm lý chung của nhà đầu tư chịu ảnh hưởng bởi các thông tin thanh tra liên quan đến doanh nghiệp và ngân hàng được công bố cuối tuần trước, khiến nhiều người lo ngại khả năng tái diễn xu hướng tiêu cực như năm 2022.

Đây là nguyên nhân chính khiến thị trường trở nên xấu trong ngắn hạn. Dù vậy, với những phiên giảm sốc hơn 5% như hiện nay, thị trường thường có xu hướng cân bằng trở lại trong thời gian ngắn. Ông dự đoán đầu phiên sáng 21/10 có thể vẫn còn áp lực bán, nhưng khả năng xuất hiện nhịp hồi kỹ thuật trong 1–2 phiên sau đó là khá cao.

Việc kiểm soát đòn bẩy ký quỹ cần được đặt lên hàng đầu. Trong nhịp tăng trước đó, mức tăng của thị trường không lan tỏa đồng đều mà chủ yếu tập trung ở một số nhóm cổ phiếu nhất định.

Với nhà đầu tư đang sử dụng đòn bẩy cao, ông khuyến nghị nên đưa tỷ lệ về mức an toàn để bảo vệ danh mục trong trường hợp biến động xấu tiếp diễn.

"Những nhà đầu tư không dùng margin không cần bán tháo bằng mọi giá. Quan sát các cú rơi mạnh hồi đầu tháng 4/2025 cho thấy thị trường mất điểm nhanh nhưng cũng hồi phục nhanh, do đó việc bình tĩnh quan sát và cân nhắc hạ giá vốn hợp lý sẽ mang lại hiệu quả hơn.”, ông Minh nói thêm.

Thị trường suy yếu từ trước, đà rơi phản ánh sự thiếu lan tỏa

Ông Bùi Văn Huy, Giám đốc Khối Nghiên cứu Đầu tư của Công ty cổ phần FIDT, nhận định thị trường đã suy yếu từ trước phiên 20/10. Sau giai đoạn tăng nhờ thông tin nâng hạng, chỉ số VN-Index chủ yếu được dẫn dắt bởi một vài cổ phiếu lớn, trong khi nhiều mã khác chưa kịp phục hồi. Khi các cổ phiếu trụ mất đà, thị trường rơi vào trạng thái "đổ gãy".

Ngoài yếu tố nội tại, tâm lý nhà đầu tư còn chịu ảnh hưởng từ báo cáo cho thấy dư nợ margin tại các công ty chứng khoán đã tăng mạnh, cùng với đó là biến động tỷ giá, hoạt động bán ròng của khối ngoại và các thông tin bất lợi liên quan đến trái phiếu của doanh nghiệp bất động sản và ngân hàng.

Về mặt chu kỳ, tháng 10 và 11 hàng năm thường là giai đoạn điều chỉnh, khi nhà đầu tư chốt lời để chuẩn bị cho sóng đầu năm mới. Khi mặt bằng giá vẫn cao, áp lực bán mạnh dễ kích hoạt tâm lý hoảng loạn.

Dù vậy, ông cho rằng bối cảnh trung hạn của thị trường vẫn ổn định. Nếu loại trừ ảnh hưởng từ nhóm vốn hóa lớn, mức định giá của nhiều cổ phiếu hiện tương ứng vùng quanh 1.300 điểm – chưa phải vùng cao.

Cũng theo ông Huy, nhà đầu tư cần bình tĩnh đánh giá lại danh mục, hạ tỷ lệ đòn bẩy và theo dõi những nhóm cổ phiếu cơ bản để chuẩn bị cho giai đoạn 2026. Đối với những nhà đầu tư chưa giải ngân, nhịp điều chỉnh mạnh này có thể mở ra cơ hội tích lũy ở vùng giá hấp dẫn hơn.