Dự án Xếp hạng Dịch vụ bán lẻ ngành chứng khoán được chính thức khởi xướng ngày 8/11/2024 tại sự kiện Diễn đàn Đầu tư Việt Nam (Vietnam Investment Forum - VIF) 2025, triển khai đánh giá chất lượng và hiệu quả dịch vụ bán lẻ của các công ty chứng khoán (CTCK) hoạt động tại Việt Nam, công bố thường niên và công nhận các công ty cung cấp dịch vụ tốt nhất. 

Dự án hướng tới việc tạo lập Bảng xếp hạng độc lập, được các thành viên thị trường chứng khoán và cộng đồng nhà đầu tư cá nhân thừa nhận, tham chiếu. Qua đó, tạo động lực để các CTCK không ngừng cải tiến nhằm phục vụ ngày càng tốt hơn nhu cầu giao dịch của các nhà đầu tư cá nhân; đồng thời, nhà đầu tư có thêm thông tin để cân nhắc lựa chọn dịch vụ phù hợp với nhu cầu của mình. 

Sau một năm công bố dự án, hiện VietnamBiz đã hoàn tất việc xây dựng phương pháp luận; hoàn thiện bộ tiêu chí; bộ trọng số và thang điểm; thu thập, làm sạch và xử lý số liệu, dữ liệu; kiểm thử và tái kiểm bước 1. 

Ở bước cuối cùng, Dự án đang tiến hành tái kiểm bước 2 với sự tham gia của chính các CTCK trong tập mẫu được đánh giá, bao gồm hơn 30 CTCK có thị phần và doanh thu bán lẻ ở mức đáng ghi nhận, tương đương 96% thị phần bán lẻ trên thị trường chứng khoán Việt Nam.

Lễ công bố các CTCK có dịch vụ bán lẻ tốt nhất (Best Retailers) sẽ diễn ra vào ngày 4/11 tới, tại Diễn đàn Đầu tư Việt Nam (Vietnam Investment Forum - VIF) 2026 với sự hiện diện trực tiếp của hơn 300 khách mời là lãnh đạo, đại diện các cơ quan Đảng và Nhà nước, ngân hàng thương mại, CTCK, quỹ đầu tư, công ty niêm yết và đông đảo các nhà đầu tư cá nhân. Sự kiện được phát sóng trực tiếp trên các nền tảng có đông đảo nhà đầu tư theo dõi.

Trong quá trình xây dựng và hoàn thiện bảng xếp hạng với sự hỗ trợ kỹ thuật của CTCP Xếp hạng Tín nhiệm Đầu tư Việt Nam (VIS Rating) và CTCP Dữ liệu Kinh tế Tài chính WiGroup, nhóm nghiên cứu của Dự án đã tiến hành tham vấn 3 vòng với các chuyên gia, nhà cố vấn có chuyên môn trong nhiều lĩnh vực kiểm toán, đánh giá tín nhiệm, khoa học dữ liệu, trải nghiệm người dùng, bán lẻ chứng khoán, nghiên cứu thị trường, điều tra xã hội.

Về phương pháp, khung tiêu chí đánh giá của Dự án được xây dựng dựa trên tham vấn kinh nghiệm, mô hình xếp hạng dịch vụ bán lẻ theo thông lệ quốc tế và điều chỉnh phù hợp với thực tiễn hoạt động tại Việt Nam.

9 nhóm tiêu chí được sử dụng trong Dự án gồm: (1) Dữ liệu định lượng về hoạt động bán lẻ của các tổ chức, (2) Dữ liệu về chất lượng tài sản, khả năng thanh khoản và nguồn vốn, (3) Đánh giá nền tảng giao dịch, (4) Tính năng liên kết của nền tảng giao dịch, (5) Chi phí giao dịch và lãi vay, (6) Hoạt động hỗ trợ giao dịch của công ty chứng khoán, (7) Các chương trình phổ biến kiến thức cho cộng động, (8) Tính tuân thủ pháp luật, an toàn hệ thống thông tin, sự cố giao dịch và tính minh bạch và (9) Khảo sát đánh giá của người dùng.

Về phương pháp xử lý dữ liệu, Dự án lựa chọn tích hợp các phương pháp bao gồm thống kê định lượng, thống kê định tính dựa trên bằng chứng, khảo sát công chúng để thu thập, làm sạch, phân tích, cấu trúc và hiệu chỉnh số liệu. Để giảm thiểu tối đa các nguy cơ sai lệch do bản chất của các phương pháp thống kê, thu thập cơ sở dữ liệu, Dự án đã loại bỏ các tiêu chí có thể gây sai lệch, tranh cãi và áp dụng công cụ trọng số đối với từng nhóm tiêu chí để điều chỉnh mức tác động của từng tiêu chí theo mức độ quan trọng.

Dữ liệu cho Dự án được sử dụng đa dạng từ các nguồn bao gồm báo cáo tài chính, báo cáo thường niên, thu thập trực tiếp, khảo sát nhà đầu tư, dữ liệu đã được xử lý và cung cấp bởi các bên thứ ba có chuyên môn và kinh nghiệm. 

Ông Hoàng Hữu Lợi - Trưởng nhóm Nghiên cứu và Đánh giá của Dự án cho biết: “Sự tham gia tích cực và có trách nhiệm của các đối tác, chuyên gia, nhà cố vấn đóng vai trò rất quan trọng với Dự án, từ khâu định hình phương pháp luận, cho đến xây dựng bộ tiêu chí, trọng số và phương pháp loại trừ các yếu tố gây nhiễu để tối ưu hoá tính chính xác và mang lại giá trị tham chiếu cao. Điều này rất phù hợp và cần thiết để cụ thể hoá tuyên ngôn mà Dự án đã lựa chọn ngay từ khi được khởi xướng: Khoa học - Trung lập - Phi thương mại - Không ngừng hoàn thiện”.

“Các tiêu chí và trọng số cũng được xem xét, tham vấn kỹ lưỡng nhằm không tạo ra những lợi thế lớn do quy mô và thời gian ra đời mang lại. Mục đích là để đánh giá công bằng nhất có thể về năng lực cạnh tranh và chất lượng dịch vụ của các CTCK tại thời điểm được đánh giá”, ông Lợi chia sẻ thêm.

Ông Nguyễn Tế Huy - Trưởng nhóm Phát triển Sản phẩm nhấn mạnh: “Chúng tôi không hướng tới việc vinh danh hay trao giải thưởng, mà tập trung vào việc xây dựng các tiểu dự án đánh giá và qua đó công nhận các dịch vụ tốt nhất theo phương pháp luận và bộ tiêu chí đã được xác lập. Từ các năm sau, chúng tôi sẽ cung cấp các thông tin thường xuyên trên nền tảng riêng để cập nhật về thị trường bán lẻ ngành chứng khoán, đồng thời tiếp tục công bố các bảng xếp hạng chi tiết về các góc độ dịch vụ cụ thể như môi giới, margin, chất lượng nền tảng giao dịch, năng lực áp dụng công nghệ, tính sáng tạo trong dịch vụ bán lẻ… Đồng thời, tuỳ vào kết quả nghiên cứu khả thi, chúng tôi sẽ xem xét mở rộng việc đánh giá sang các lĩnh vực bán lẻ khác trên thị trường tài chính”.

Bà Trịnh Huyền Trang - Trưởng nhóm Hợp tác và Xử lý dữ liệu cho rằng: “Qua quá trình làm việc, chúng tôi nhận thấy rằng sự hợp tác, đồng hành của các đối tác, chuyên gia, nhà cố vấn có vai trò hết sức quan trọng với dự án; đặc biệt trong giai đoạn định hình phương pháp, hoàn chỉnh bộ tiêu chí, xử lý số liệu và hiệu chỉnh địa phương hoá để phản ánh xác thực đặc thù ngành tại Việt Nam. Tôi cũng tin rằng, sự hỗ trợ tích cực của chính các CTCK và cộng đồng nhà đầu tư có vai trò quan trọng không kém để giúp chúng tôi có được chất lượng dữ liệu và các đánh giá tốt nhất”.