Theo Cổng TTĐT TP HCM, mới đây, lãnh đạo thành phố đã chủ trì cuộc họp Ban Chỉ đạo và làm việc với Ban Quản lý Đường sắt đô thị TP HCM về chiến lược phát triển mạng lưới đường sắt trên địa bàn thành phố.

Tại cuộc họp, đại diện Sở Xây dựng thành phố cho biết, theo quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, mạng lưới đường sắt Quốc gia tại khu vực đầu mối TP HCM gồm 7 tuyến với tổng chiều dài 547 km.

Trong khi đó, mạng lưới đường sắt đô thị của riêng TP HCM gồm 27 tuyến với tổng chiều dài 1.024 km. Thành phố đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ hoàn thành khoảng 232 km đường sắt đô thị, với tổng mức đầu tư sơ bộ khoảng 19,67 tỷ đô la Mỹ.

Trong giai đoạn 2025 - 2030, TP HCM tập trung đầu tư và hoàn thành 6 tuyến quan trọng gồm tuyến Metro số 2 (đoạn Bến Thành – Tham Lương); tuyến Metro số 2 (Bến Thành – Thủ Thiêm); tuyến Thủ Thiêm – Long Thành.

Tuyến thành phố mới Bình Dương – Suối Tiên; tuyến Thủ Dầu Một – TP HCM; giai đoạn 1, tuyến Metro số 6 (Tân Sơn Nhất – Phú Hữu) và tuyến Bến Thành – Cần Giờ.

Theo đánh giá, nguồn vốn Trung ương và ngân sách TP HCM chỉ đáp ứng được khoảng 66% tổng nhu cầu đầu tư.

Do đó, thành phố cần khẩn trương xây dựng đề án huy động các nguồn lực bổ sung, trong đó có khai thác quỹ đất theo mô hình TOD (phát triển đô thị gắn với giao thông công cộng) và các phương thức hợp tác công – tư (PPP), đặc biệt là hợp đồng xây dựng - chuyển giao (BT).

Đề xuất tại cuộc họp, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP HCM cho rằng, cần thành lập Tổng Công ty Đường sắt đô thị do Nhà nước nắm 100% vốn, trực thuộc UBND TP HCM để đảm bảo đầu tư, quản lý và vận hành đồng bộ hệ thống metro.

Tại cuộc họp, lãnh đạo thành phố yêu cầu các sở, ngành và đơn vị liên quan lựa chọn nhà đầu tư có năng lực, rà soát tổng thể quy hoạch mạng lưới đường sắt phù hợp với không gian mới của TP HCM để cập nhật vào quy hoạch chung của thành phố và điều chỉnh quy hoạch TP HCM thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Đồng thời, rà soát, tổ chức lập, thẩm định, phê duyệt, điều chỉnh quy hoạch khu vực phát triển đô thị theo hướng TOD xung quanh nhà ga, depot đường sắt đô thị để khai thác nguồn lực này phục vụ cho sự phát triển thành phố.

Lãnh đạo thành phố yêu cầu toàn hệ thống chính trị thành phố tập trung hoàn thành 6 tuyến Metro của TP HCM và 2 tuyến đường sắt quốc gia mà Trung ương đã giao.

Riêng với ba tuyến trọng điểm (metro số 2 Bến Thành – Tham Lương, metro số 2 Bến Thành – Thủ Thiêm, và tuyến Thủ Thiêm – Long Thành), lãnh đạo thành phố phải hoàn thành trước năm 2030, yêu cầu rõ ràng từng mốc tiến độ, phân công trách nhiệm cụ thể, tránh tình trạng trì trệ, chồng chéo.

Thành phố sẽ tổ chức khởi công tuyến Bến Thành – Cần Giờ vào ngày 19/12 tới đây, yêu cầu các sở ngành thực hiện song song nhiều đầu việc để đảm bảo tiến độ, không để xảy ra tình trạng chờ đợi, ách tắc do thiếu phối hợp.

Song song đó, Ban Quản lý đường sắt đô thị TP HCM xây dựng hai sơ đồ Gantt (biểu đồ tiến độ): một sơ đồ từ nay đến năm 2030 và một sơ đồ từ nay đến tháng 6/2026, để theo dõi đầy đủ tiến độ của từng sở, ban, ngành trong việc thực hiện nhiệm vụ phát triển mạng lưới đường sắt.

Về tiến độ triển khai tuyến đường sắt đô thị số 2 (Bến Thành – Tham Lương), đại diện Sở Xây dựng cho biết, thành phố dự kiến khởi công dự án trong tháng 1/2026.

Hiện nay, TP HCM đang phối hợp với các Bộ, ngành liên quan để xem xét, thống nhất danh mục các quy chuẩn, tiêu chuẩn chủ yếu sẽ áp dụng cho dự án.

Dự án xây dựng tuyến tàu điện ngầm số 2 TP HCM (Bến Thành - Tham Lương) được phê duyệt tại Quyết định năm 2010 và phê duyệt điều chỉnh tại Quyết định năm 2019 với tổng mức đầu tư khoảng 47.891 tỷ đồng.

Tuyến metro này có chiều dài hơn 11 km (trong đó đoạn đi ngầm dài hơn 9 km; đoạn đi trên cao dài gần 2 km) với 10 nhà ga (9 nhà ga ngầm, một nhà ga trên cao).