'Sóng ngầm' tỷ giá trên thị trường tự do

Trong báo cáo thị trường tiền tệ mới công bố, Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho biết chênh lệch tỷ giá trên thị trường tự do và chính thức đạt mức cao kỷ lục từ trước đến nay (1.287 đồng/USD tại ngày 23/10).

Theo VDSC, chênh lệch hiếm thấy này cho thấy sự hạn chế trong nguồn cung USD ở cả trong và ngoài hệ thống, được dẫn chứng bởi việc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã cam kết bán ngoại tệ có kỳ hạn cho các NHTM với quy mô khoảng 4,4 tỷ USD từ tháng 8 đến nay. 

Ngoài ra, nhu cầu USD trên thị trường tự do tăng đột biến có thể phản ánh sự liên thông giữa thị trường USD tự do và thị trường vàng khi chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới nới rộng trong tháng 10.

Trong ngắn hạn, nguồn cung ngoại tệ được NHNN đảm bảo trong tương lai đang là điểm neo đối với tỷ giá trên thị trường chính thức. 

Dù vậy, VDSC cho rằng sự bất thường trong chênh lệch giữa hai thị trường sẽ không duy trì quá lâu. Ngoài ra, nhu cầu ngoại tệ trên thị trường tự do dù khó đo lường, cũng phần nào phản ánh trước kỳ vọng về áp lực mất giá đối với VND trong năm 2026.

Về tín dụng, VDSC dẫn số liệu công bố từ NHNN, tăng trưởng tín dụng tính đến cuối tháng 8/2025 đạt 11,8% so với đầu năm, tương ứng tăng 19,9% so với cùng kỳ. Đáng chú ý, sự mở rộng tín dụng trong tháng 8 chủ yếu đến từ lĩnh vực khác trong khi tốc độ tăng trưởng tín dụng các lĩnh vực còn lại không thay đổi hoặc thậm chí chậm tốc so với các tháng trước.

Đà tăng của tín dụng vẫn tiếp tục duy trì với mức tăng lũy kế 9 tháng đầu năm đạt 13,4%. Theo VDSC, với đà tăng như hiện tại và tham chiếu với xu hướng tín dụng trong quý IV của các năm trước, tín dụng cả năm 2025 ước đạt 19–20%, vượt mục tiêu 16–17% của NHNN.

Lãi suất liên ngân hàng neo cao trong các tháng cuối năm

Báo cáo VDSC cho biết trong tháng 10, hoạt động điều tiết qua nghiệp vụ mua kỳ hạn tiếp tục được duy trì, quy mô bơm ròng là không đáng kể.

Tính đến ngày 24/10, NHNN  bơm ròng nhẹ khoảng 4.700 tỷ đồng qua kênh nghiệp vụ mua kỳ hạn, trong đó quy mô cho vay là 252.200 tỷ đồng và đáo hạn là 247.500 tỷ đồng.

Tại ngày 24/10, số dư nghiệp vụ mua kỳ hạn đang lưu hành là 227.400 tỷ đồng, tăng 25% so với cuối tháng trước. Trong tuần gần cuối tháng 10, NHNN thực hiện bơm ròng mạnh với quy mô khoảng 72.900 tỷ đồng trong bối cảnh lãi suất liên ngân hàng tăng cao.

Theo VDSC, từ giữa tháng 6/2025 đến nay, lãi suất cho vay qua đêm trên thị trường liên ngân hàng đã nhiều lần tăng vượt mức 5%/năm. Tình trạng này lặp lại từ giữa tháng 10/2025 mặc dù NHNN vẫn duy trì quy mô cho vay khá lớn trên kênh cầm cố.

Tại ngày 23/10, lãi suất cho vay qua đêm VND là 5,81%/năm, cao hơn 1,43 điểm % so với cuối tháng 9, trong khi mức thay đổi trong lãi suất cho vay của kỳ hạn 1–2 tuần là thấp hơn, lần lượt là 0,47 điểm % và 0,58 điểm %.

"Việc lãi suất cho vay qua đêm liên tục neo ở mức cao cho thấy sự thận trọng trong việc tăng cường thêm thanh khoản cho hệ thống của nhà điều hành", báo cáo cho hay. 

VDSC cho biết trên thị trường 1 (huy động vốn từ người dân và tổ chức), lãi suất huy động của một số ngân hàng ghi nhận mức tăng từ 0,1–0,3 điểm % trong tháng 10. Đồng thời, hiện tượng tặng thêm lãi suất và gia tăng các ưu đãi nhằm tăng huy động vốn trở nên phổ biến hơn trong các tháng cuối năm.