Tại chương trình “Việt Nam và các chỉ số: Tài chính Thịnh Vượng” ngày 8/9/2025, ông Trần Hoàng Sơn, Giám đốc Chiến lược thị trường Chứng khoán VPBank (VPBankS), đã đưa ra quan điểm thẳng thắn về vấn đề này.

Không nên bỏ việc, đầu tư cần đi cùng học hỏi lâu dài

Ông Sơn cho rằng F0 không nên bỏ việc để tập trung toàn bộ vào chứng khoán. Theo ông, đầu tư là một hành trình dài, đòi hỏi kinh nghiệm và sự học hỏi liên tục. Ngay cả những người đã có 15–20 năm gắn bó với thị trường cũng phải cập nhật kiến thức mỗi ngày vì bối cảnh luôn thay đổi.

Với những người mới, lời khuyên là nên duy trì công việc chính để bảo đảm thu nhập ổn định, đồng thời tham gia thị trường ở mức độ phù hợp để tích lũy kiến thức. Ông nhấn mạnh, chứng khoán không phải con đường nhanh chóng để thay thế nghề nghiệp hiện tại, mà là lĩnh vực cần sự chuẩn bị kỹ lưỡng và sự kiên nhẫn.

Lộ trình học tập và tiếp cận dành cho F0

Theo ông, F0 có thể bắt đầu từ phân tích cơ bản, tìm hiểu báo cáo tài chính, hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp và xu hướng ngành.

Đây là nền tảng để hiểu giá trị cổ phiếu. Sau đó, nhà đầu tư nên học thêm phân tích kỹ thuật – môn nghiên cứu diễn biến giá và khối lượng – để xác định điểm mua, điểm bán, đồng thời nhận diện thời điểm thị trường tiềm ẩn rủi ro hoặc cơ hội.

Phân tích cơ bản và phân tích kỹ thuật giống như “tay trái và tay phải” của một nhà đầu tư. Hai công cụ này bổ trợ lẫn nhau, giúp F0 tránh ra quyết định chỉ dựa trên cảm xúc.

Ngoài ra, F0 có thể tiếp cận thị trường gián tiếp thông qua các kênh chuyên nghiệp. Một trong những cách là tham gia chứng chỉ quỹ hoặc tham khảo các danh mục đầu tư mẫu được xây dựng sẵn. Ví dụ như VPBankS đã phát triển 8 danh mục ePortfolio theo khẩu vị rủi ro khác nhau, từ thận trọng đến tích cực, để nhà đầu tư mới có định hướng rõ ràng hơn trong quá trình tham gia.

Ông Sơn cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc quản lý vốn. Thay vì đầu tư toàn bộ một lần, F0 có thể giải ngân dần theo từng phần nhỏ, vừa đầu tư vừa học cách thị trường vận hành. Khi chưa đủ kinh nghiệm, việc phân bổ vốn từng bước giúp hạn chế rủi ro và tạo cơ hội rút kinh nghiệm qua từng giai đoạn.

Trong chia sẻ, ông Sơn ví von việc đầu tư giống như xây dựng một ngôi nhà. Trước khi bắt tay vào, cần bản vẽ thiết kế, nguyên liệu phù hợp và kế hoạch thi công. Với chứng khoán, nhà đầu tư cần chuẩn bị kỹ các kịch bản: chọn nhóm cổ phiếu nào, phân bổ tỷ trọng ra sao, chiến lược mua bán thế nào, đặt ngưỡng cắt lỗ ở đâu.

Theo ông, nhà đầu tư nào cũng có lúc trải qua thất bại trước khi gặt hái thành công. Điều quan trọng là duy trì tinh thần lạc quan trong mọi hoàn cảnh. Giữ tâm thế này sẽ giúp nhà đầu tư tỉnh táo hơn để xử lý tình huống, giảm thiểu sai lầm và tiến dần tới kết quả tốt.

VN-Index trước vùng 1.700 điểm: điều chỉnh là bình thường

Cùng với lời khuyên cho F0, ông Sơn phân tích bối cảnh thị trường. Từ đáy, VN-Index đã tăng hơn 50% và hiện dao động quanh 1.700 điểm. Sau giai đoạn tăng mạnh, thị trường thường xuất hiện nhịp nghỉ hoặc điều chỉnh.

Từ cuối tháng 8, áp lực chốt lời và kỳ nghỉ lễ khiến thanh khoản giảm, trong khi khối ngoại bán ròng hơn 29.000 tỷ đồng trong tháng, nâng tổng mức bán ròng từ đầu năm lên trên 60.000 tỷ đồng.

Theo ông, nếu VN-Index để mất ngưỡng 1.600–1.620 điểm, khả năng điều chỉnh 5–10% có thể xảy ra. Trong các chu kỳ trước, mỗi khi thị trường tăng 25–30% đều xuất hiện nhịp điều chỉnh 8–10% trước khi bước vào sóng tăng mới.

Ông Sơn khuyến nghị nhà đầu tư nên giải ngân dần 10–20% vốn ở vùng hỗ trợ, thay vì dồn toàn bộ vốn vào một thời điểm. Khi các chỉ báo kỹ thuật cho tín hiệu đảo chiều, nhà đầu tư có thể nâng dần tỷ trọng.

Phân hóa rõ nét giữa các nhóm cổ phiếu

Vị Giám đốc Chiến lược thị trường cho biết, VN-Index tăng chủ yếu nhờ nhóm vốn hóa lớn thuộc bất động sản, ngân hàng và thép. Trong 20 cổ phiếu ảnh hưởng mạnh nhất đến chỉ số, VIC và VHM đóng góp lần lượt 19% và 14% vào mức tăng chung, tiếp theo là VPB, TCB, MBB, CTG, VCB, HPG.

Ở chiều ngược lại, nhiều cổ phiếu cơ bản như FPT, GVR, SAB, CTR, PNJ đi ngang hoặc giảm giá, khiến nhiều danh mục của nhà đầu tư không tăng trưởng tương ứng với chỉ số.

Nhà đầu tư nắm giữ dài hạn các mã chưa tăng có thể chờ đợi dòng tiền luân chuyển để bật trở lại. Với những người có thiên hướng trading, họ có thể tận dụng nhịp điều chỉnh để cơ cấu danh mục sang nhóm hút dòng tiền mạnh hơn như ngân hàng, chứng khoán.

Ông dẫn trường hợp FPT, chịu áp lực bán ròng của khối ngoại và kỳ vọng giảm, nhưng mức giá hiện tại đã giúp cổ phiếu trở nên hợp lý để giải ngân chờ nhịp phục hồi khi thị trường ổn định hơn.

Cơ hội từ làn sóng IPO và triển vọng nâng hạng

Ngoài diễn biến ngắn hạn, ông Sơn cũng đề cập đến các động lực dài hạn. Theo ông, cuối năm 2025 và đầu 2026, thị trường sẽ xuất hiện nhiều thương vụ IPO. Doanh nghiệp thường chọn thời điểm thuận lợi để huy động vốn, và giai đoạn hiện tại được đánh giá là một trong những con sóng lớn hiếm có trong nhiều năm.

IPO tạo ra lựa chọn mới cho nhà đầu tư, nhưng việc tham gia cần cân nhắc về mức định giá và triển vọng doanh nghiệp. Nếu tham gia ở mức giá hợp lý, đây có thể là kênh đầu tư hiệu quả trong xu hướng thị trường còn dư địa tăng trưởng.

Song song, kỳ vọng nâng hạng từ cận biên lên mới nổi được coi là động lực dài hạn. Khi được nâng hạng, thị trường Việt Nam sẽ thu hút thêm vốn từ các quỹ lớn, đặc biệt là ETF. Điều này đồng nghĩa thanh khoản và quy mô thị trường tăng, trong đó các ngành lớn như chứng khoán, ngân hàng, bất động sản sẽ hưởng lợi trực tiếp.